De balans tussen thuis en werk

Borgen: thuis heroveren zonder het werk op te geven

Van vriendinnen en collega’s hoorde ik afgelopen jaar dat de Deense serie Borgen hen in de ban had. Ze keken de serie met partner of vriendinnen. Er was waardering voor het feit hoe de hoofdrolspeelster Brigitte Nyborg zich in de politieke slangenkuil een positie verwerft als minister president. Er was ook instemming en lof over hoe zij daarnaast als partner en moeder veel ballen in de lucht probeert te houden. In de eerste reeks van de serie sneuvelt haar huwelijk. Haar man heeft weliswaar begrip voor haar veeleisende werk, maar zijn gevoel verwaarloosd te worden door zijn vrouw wordt sterker. Zijn inlevingsvermogen vermindert geleidelijk. Hij ambieert zelf een grote baan. In het begin drinken ze een gezamenlijk glas wijn. Later wil hij doorslapen terwijl zij tot laat doorwerkt.

Vele maanden later heb ik in de zomer na drukte op mijn werk en mantelzorg ook tijd voor Borgen. Met mijn kinderen oefen ik de Deense groet ‘hai, hai’. Ik overdenk wat de serie zo populair maakt. Het verhaal is herkenbaar en biedt mogelijkheden tot identificatie voor veel vrouwen die balans zoeken tussen uitdagend werk en een privéleven. Borgen betekent burcht en is het Deense equivalent van het torentje. Het staat voor mij ook voor borgen, dat immers naast zaaien het belangrijkst is om tot duurzaam resultaat te komen. Werk dat beklijft, een spoor nalaat zonder daarmee je persoonlijk leven op te offeren. En Brigitte doet dat in een wereld vol intriges en macht.

In vorm en beeld is de serie heel goedkoop, maar niettemin geraffineerd gemaakt op slechts drie locaties: we verplaatsen ons van de thuissituatie van Brigitte met IKEA meubels naar haar kamerspel met machthebbers en spindoctor in de burcht en naar persmuskieten en de tv-studio’s vlak om de hoek.

Eigentijds is Borgen ook: het werk is dominant en bepalend voor onze identiteit. In de eenentwintigste eeuw kan een vrouw een goede president zijn en worden. Brigitte leert snel. Je ziet het aan haar lichaamstaal die strakker en kleding die stemmiger en dienstbaar aan het vak wordt. Ze weet steeds beter direct welk jasje ze aan wil. Ze kent de euforie van de zege. Het is vooral ook te zien aan haar houding die ontspanning, vaardigheid en waardigheid uitstraalt, soms zelfs een beetje strammer wordt. Bij moeilijke gesprekken met staatshoofden kun je beter laag zitten; bij vergaderingen zit je aan het hoofd. Haar glimlach is getimed en gedoseerd, haar gesprekken zijn to the point. Geen verspilling, er niet omheen draaien. In de serie volg ik hoe ze steeds beter leiding kan geven en de leiding kan nemen. De actrice neemt steeds meer de positie in van de minister-president.

Na de scheiding van haar man zijn ze co-ouders voor de twee kinderen. De relatiebreuk stelt vragen bij het idee dat we alles kunnen hebben: een grote carrière en een privéleven. ‘Ik vind je als vrouw heel leuk’ zegt haar ex, ‘maar ik weet niet of ik je wel leuk vind als minister-president’. Kan een carrièrevrouw een liefdesrelatie behouden? Haar politieke vriend en mentor houdt haar voor dat je op het werk compromissen kunt sluiten maar thuis niet. Ook wordt haar duidelijk gemaakt dat een minister president geen vakantie kan nemen, maar vakantie speelt. Permanente beschikbaarheid is vereist dat een persoonlijk leven ondergeschikt maakt aan De Zaak. Haar kinderen reageren op het feit dat ze veel weg is. Haar zoon plast een periode in zijn bed, haar dochter wordt labiel in de puberteit en heeft intensieve hulp nodig.

Je bewondert als kijker Brigitte om haar strijdlust en uithoudingsvermogen, maar je voelt als vrouwelijke kijker ook het offer en haar verlies. Brigitte besluit haar thuisleven te heroveren zonder haar werkend leven op te geven. De vicepresident wordt tijdelijk ingezet zodat Brigitte haar dochter kan ondersteunen, die inderdaad zienderogen opknapt. En passant lijkt ze daarmee haar ex terug te winnen. Ze komt op grond van haar eigen kompas en inzicht tot een betere balans. Ze besluit niet alles meer voortdurend op te offeren voor het werk. En dan blijkt dat ook beter te lukken, al komt dat wat verloren is gegaan niet meer in oude vorm terug. Een sterke les. Ik denk dat ik deze nazomer deel drie wel aankan, in de media aangekondigd als ‘hoe verwerf je macht en blijf je trouw aan jezelf?’.

Bron: www.atriaontmoet.nl